۱- نقطههایی که روی محور مشخص شدهاند، چه عددهایی را نشان میدهند؟
برای خواندن عدد هر نقطه، ابتدا به تقسیمبندی بین اعداد صحیح روی محور توجه میکنیم.
**محور سمت چپ:**
فاصله بین هر دو عدد صحیح (مثلاً ۰ و ۱) به **۳ قسمت مساوی** تقسیم شده است. پس هر قسمت نشاندهنده $ \frac{۱}{۳} $ است.
- نقطه اول: در سمت چپ عدد $-۱$ قرار دارد و دو واحد از آن دورتر است. پس برابر است با $ -۱\frac{۲}{۳} $ یا $ -\frac{۵}{۳} $.
- نقطه دوم: در سمت چپ صفر قرار دارد و دو واحد از آن دورتر است. پس برابر است با $ -\frac{۲}{۳} $.
- نقطه سوم: در سمت راست صفر قرار دارد و یک واحد از آن دورتر است. پس برابر است با $ +\frac{۱}{۳} $.
- نقطه چهارم: در سمت راست عدد $+۱$ قرار دارد و یک واحد از آن دورتر است. پس برابر است با $ +۱\frac{۱}{۳} $ یا $ +\frac{۴}{۳} $.
**محور سمت راست:**
فاصله بین هر دو عدد صحیح به **۲ قسمت مساوی** تقسیم شده است. پس هر قسمت نشاندهنده $ \frac{۱}{۲} $ است.
- نقطه اول: دقیقاً روی عدد $ -۱ $ قرار دارد.
- نقطه دوم: بین ۰ و ۱ قرار دارد. پس برابر است با $ +\frac{۱}{۲} $.
- نقطه سوم: بین ۱ و ۲ قرار دارد. پس برابر است با $ +۱\frac{۱}{۲} $ یا $ +\frac{۳}{۲} $.
- نقطه چهارم: بین ۲ و ۳ قرار دارد. پس برابر است با $ +۲\frac{۱}{۲} $ یا $ +\frac{۵}{۲} $.
۲- قرینۀ هر عدد را روی محور پیدا، و تساویها را مانند نمونه، کامل کنید.
قرینه یک عدد، نقطهای است در طرف مقابل صفر و به همان فاصله از صفر. به عبارت دیگر، قرینه یک عدد مثبت، همان عدد با علامت منفی است و برعکس.
- **مثال:** قرینه $ +\frac{۱}{۲} $ برابر است با $ -\frac{۱}{۲} $.
- **سوال اول:** عدد داده شده $ +۱\frac{۱}{۲} $ یا $ +\frac{۳}{۲} $ است. قرینه آن در طرف دیگر صفر و به همان فاصله قرار دارد، یعنی $ -۱\frac{۱}{۲} $.
$ \text{قرینه } ۱\frac{۱}{۲} = -۱\frac{۱}{۲} $
- **سوال دوم:** عدد داده شده $ -\frac{۲}{۳} $ است. قرینه آن در طرف دیگر صفر و به همان فاصله قرار دارد، یعنی $ +\frac{۲}{۳} $.
$ \text{قرینه } -\frac{۲}{۳} = +\frac{۲}{۳} $
- **سوال سوم:** عدد داده شده $ -\frac{۴}{۳} $ یا $ -۱\frac{۱}{۳} $ است. قرینه آن در طرف دیگر صفر و به همان فاصله قرار دارد، یعنی $ +\frac{۴}{۳} $.
$ \text{قرینه } -\frac{۴}{۳} = +\frac{۴}{۳} $
۳- به این ترتیب، میتوانید قرینۀ همۀ کسرهایی را که با آنها آشنا شدهاید بنویسید:
برای پیدا کردن قرینه هر عدد، کافی است علامت آن را برعکس کنیم. اگر عدد مثبت باشد، قرینهاش منفی میشود و اگر منفی باشد، قرینهاش مثبت میشود. قرینه صفر نیز خود صفر است.
- $ \text{قرینه } ۰.۱ = -۰.۱ $
(چون $۰.۱$ مثبت است، قرینه آن منفی میشود.)
- $ \text{قرینه } -۱\frac{۹}{۱۰} = +۱\frac{۹}{۱۰} $
(چون عدد اصلی منفی است، قرینه آن مثبت میشود.)
- $ \text{قرینه } ۲\frac{۱}{۵} = -۲\frac{۱}{۵} $
(چون عدد اصلی مثبت است، قرینه آن منفی میشود.)
- $ \text{قرینه صفر} = ۰ $
(عدد صفر قرینه ندارد و قرینه آن خودش است.)
۴- کسرها را به عدد مخلوط و عدد مخلوط را به کسر تبدیل کنید.
برای تبدیل عدد مخلوط به کسر، قسمت صحیح را در مخرج ضرب کرده و با صورت جمع میکنیم. برای تبدیل کسر به عدد مخلوط، صورت را بر مخرج تقسیم میکنیم.
- $ +۳\frac{۱}{۴} = +\frac{(۳ \times ۴) + ۱}{۴} = +\frac{۱۲+۱}{۴} = +\frac{۱۳}{۴} $
(تبدیل عدد مخلوط به کسر)
- $ -\frac{۷}{۵} = -۱\frac{۲}{۵} $
(تبدیل کسر به عدد مخلوط: $۷$ تقسیم بر $۵$ برابر با $۱$ با باقیمانده $۲$ است.)
- $ +\frac{۱۲}{۳} = +۴ $
(تبدیل کسر به عدد صحیح: $۱۲$ تقسیم بر $۳$ برابر با $۴$ است.)
- $ -۲\frac{۱}{۳} = -\frac{(۲ \times ۳) + ۱}{۳} = -\frac{۶+۱}{۳} = -\frac{۷}{۳} $
(تبدیل عدد مخلوط به کسر)
۵- نقطههایی که روی محور مشخص شدهاند، چه عددهایی را نمایش میدهند؟ از این عددها، کدام صحیح و کدام غیرصحیحاند؟
ابتدا اعداد مشخص شده روی محور را مینویسیم. فاصله بین هر دو عدد صحیح به **۴ قسمت** تقسیم شده است، پس هر قسمت $ \frac{۱}{۴} $ است.
اعداد مشخص شده از چپ به راست عبارتند از:
$ -۱\frac{۳}{۴} \, , \, -۱ \, , \, -\frac{۲}{۴} ( -\frac{۱}{۲} ) \, , \, +\frac{۱}{۴} \, , \, +۱\frac{۲}{۴} ( +۱\frac{۱}{۲} ) \, , \, +۱\frac{۳}{۴} $
حال این اعداد را به دو دسته صحیح و غیرصحیح تقسیم میکنیم:
- **عددهای صحیح:** عددهای صحیح شامل اعداد مثبت، منفی و صفر بدون قسمت کسری یا اعشاری هستند. از بین اعداد بالا، فقط یک عدد صحیح وجود دارد:
$ \{ -۱ \} $
- **عددهای غیرصحیح:** بقیه اعدادی که قسمت کسری دارند، غیرصحیح هستند:
$ \{ -۱\frac{۳}{۴} \, , \, -\frac{۱}{۲} \, , \, +\frac{۱}{۴} \, , \, +۱\frac{۱}{۲} \, , \, +۱\frac{۳}{۴} \} $
فاطمه عباسی
1403/07/08
سوالات واضح و دقیق باشند
ارشاد دربازی
1403/07/09
عالی است این برنامه
احسان نامجوئی
1403/07/13
عالی